1 min read
„Gervigreindin gefur okkur sköpunarkraft“
Ungt fólk er áberandi meðal þeirra sem leiða vagninn í þróun gervigreindar. Það er ekki skrýtið, enda er þar unnið á jaðrinum, með nýjustu þekkingu...
Ari þjappar þekkingu sem falin er í texta í auðmeltanlega og sérsniðna mola.
Notandi spyr og fær svarið um hæl.
Ari svarar fyrirmælum á íslensku sem stenst ítrustu kröfur. Ari er fróðleiksfús lestrarhestur og ræður vel við texta þar sem sjaldgæf eða sértæk (e. domain specific) orð eru notuð. Þess vegna má segja að Ari verði sannkallaður sérfræðingur í starfseminni sem starfsfólk getur leitað til vegna einfaldara og flóknari fyrirspurna.
Sérsniðinn innlestur á gögnum og þróaðar leitaraðferðir tryggja betri svör á íslensku og þekkingu á sértækum orðaforða eins og oft er ráðandi í þekkingarbrunni fyrirtækja og stofnana. Þessi tækni er aðeins í boði í lausnum DataLab.
Ari getur einnig svarað á ensku og þýtt úr íslensku yfir á ensku.
Ari heldur þræði í samtölum og vísar ávallt í heimildir svo notendur geti fullvissað sig um réttmæti svara og lesið sig nánar til í frumheimildum.
Svo getur hann gert ýmislegt meira en að svara spurningum. Hann getur t.d. skrifað tölvupósta, dregið fram aðalatriðin í löngum texta og jafnvel skrifað ræður.
Ari tengist algengum skjalageymslum, t.d. Sharepoint og Confluence, og einnig les hann vefi. Þegar gögnin breytast, uppfærast jafnframt svör með sjálfvirkum hætti. Þannig er tryggt að svörin endurspegli ávallt nýjustu útgáfu skjala.
Ari byggir svör sín eingöngu á fyrirliggjandi textagögnum sem geta verið umfangsmikil. Þar er byggt á aðferðafræði sem heitir Retrieval-Augmented Generation eða RAG sem eykur til muna áreiðanleika svara.
Ef notandi fer út fyrir efnið segir Ari einfaldlega ‘pass’.
Ari er skýjalausn (Azure) og er komið fyrir í umhverfi (e. tenant) viðskiptavina. DataLab getur einnig hýst Ara í sínu eigin Azure umhverfi ef þess er óskað.
Samskipti við Azure OpenAI (innan ESB) eru dulkóðuð (TLS). Samskipti við vigurgeymslur (e. vector stores) eru dulkóðuð ‘in transit’ og ‘at rest’.
Unnið er að því að hjúpa Ara í bestu fáanlegu öryggistækni svo notendur geti leyft Ara að lesa viðkvæm gögn og fullnægt ítrustu öryggiskröfum.
Við köllum það ‘tengingu og aðlögun’. Við veitum Ara aðgang að þekkingarbrunni, t.d. á Sharepoint, gefum honum tækifæri til að lesa og læra og átta sig á sérstökum aðstæðum. Einnig þarf að búa svo um hnútana að Ari byggi svör sín á nýjustu gögnum hverju sinni.
DataLab sér um tengingu og aðlögun og að nokkrum vikum liðunum getur starfsfólk átt samskipti við Ara í dagsins önn í vafra í eigin tölvu.
DataLab tryggir í kjölfarið virkni, uppfærslur og áframhaldandi þróun samhliða framþróun hinnar undirliggjandi tækni. Gera má ráð fyrir talsverðum framförum á næstu 12-24 mánuðum og er það hlutverk DataLab að skila þeim alla leið til notenda.
Við getum nefnt nokkur augljós atriði:
Við hjá DataLab reynum nú oftast að halda okkur á jörðinni en við fullyrðum að spunagreind og góðar hugbúnaðarlausnir sem nýta hana muni bylta því hvernig við nálgumst og vinnum úr þekkingu sem falin er í texta og tölum.
Hjá Sambandi íslenskra sveitarfélaga hefur Ari verið í ‘tengingu og aðlögun’ í nokkra mánuði. Hann hefur m.a. lesið og lært sveitarstjórnarlög, mörg hundruð reglugerðir og alla kjarasamninga sem honum hafa verið réttir. Svo gerir hann sér lítið fyrir og svarar fyrirspurnum notenda á þeim grunni á góðri íslensku og vísar í heimildir.
Sjón er sögu ríkari…
Auðvitað er Ari fróði Þorgilsson (f. 1067 – d. 1148) ofarlega í huga. Höfundur Íslendingabókar og Landnámu og talinn upphafsmaður þeirrar hefðar að skrifa handrit á íslensku (forn-norrænu) fremur en latínu eins og lenskan var á þeim tíma. Svo var Ari fróði gjarn á að vísa í heimildir sem okkur þykir til fyrirmyndar.
Þeir nafnar eiga því ýmislegt sameiginlegt.
Ari fróði og Ari klári.
Nú eru nákvæmlega 900 ár síðan Ari hóf að skrifa Íslendingabók og tímabært að einhver haldi nafni hans á lofti á gervigreindaröld.
Svo hafa glöggir lesendur áttað sig á því að það eru ansi mörg orð í íslensku sem enda á …ari. Við getum nefnt forritari, skrifari, teiknari.
Eftir því sem við náum betri tökum á spunagreindinni má gera ráð fyrir að við felum lausnum eins og Ara sífellt fleiri verkefni.
Hann verður líklega aldrei kallaður bakari, rokkari eða fiskari en mögulega ritari og allsherjar meðhjálpari í dagsins önn : )
1 min read
Ungt fólk er áberandi meðal þeirra sem leiða vagninn í þróun gervigreindar. Það er ekki skrýtið, enda er þar unnið á jaðrinum, með nýjustu þekkingu...
Ari er kominn til starfa í íslenskum stofnunum og fyrirtækjum Spunagreindin (e. generative AI) hefur farið eins og stormsveipur um samfélög manna...
RAG lausnir Lausnir sem nýta sér stór mállíkön (LLM) til að svara spurningum frá notendum hafa tekið stórstígum framförum en hafa þó rekist á veggi....